موارد مصرف تالیدومید

 موارد مصرف:
– درمان انواع زود تشخیص یافته مولتپل میلوما
– درمان اولیه و نگهدارنده تظاهرات پوستی اریتم ندوزوم لپروزوم ( ENL )
 موارد مصرف Unlabaled:
– درمان بیماری کرون راجعه
– درمان بیماری مزمن پیوند علیه میزبان ( GVHD ) در پیوند خونی سلول های بنیادی
– درمان استوماتیت آفتی وابسته به AIDS
– درمان ماکرو گلوبینمی والدنشترم
– درمان نگهدارنده مولتیپل میلوما ( به دنبال پیوند اتولوگ سلول های بنیادی )
مکانیسم اثر تالیدومید
– خصوصیات تنظیم کنندگی سیستم ایمنی و ضد آنژیوژنز دارد. اثرات ایمنی آن ممکن است بنابر شرایطی بسیار متغیر باشد. می تواند تولید اضافی TNF-α را در بیماران مبتلا به ENL مهار کند و یا سطوح TNF-α را در بیماران مبتلا به ایدز افزایش دهد. در مالتیپل میلوما، تالیومید باعث افزایش سلول های طبیعی کشنده، اینترلوکین 2 و اینترفرون گاما می شود. سایر مکانیسم های احتمالی شامل سرکوب آنژیوژنز، جلوگیری از آسیب DNA توسط رادیکال های آزاد، افزایش اثرات سایتوتوکسیک سلولی و تغییر بیان مولکول های چسبان سلولی می باشد.
فارماکوکینتیک تالیدومید
– اتصال به پروتئین: 66-55 %
– متابولیسم: هیدرولیز غیر آنزیمی در پلاسما و تشکیل چند متابولیت
– زیست دست یابی: فرم کپسول 90 %
– نیمه عمر: 7-5 ساعت
– زمان رسیدن به پیک پلاسمایی: 6-3 ساعت
– دفع: ادرار ( 1%> بصورت داروی تغییر نیافته )
منع مصرف تالیدومید
– حساسیت شدید به تالیدومید یا سایر ترکیبات فرمولاسیون
– بیمارانی که نمی توانند برنامه STEPS® (System for Thalidomide Education and Prescribing Safety) را اجرا نمایند.
– زنانی که پتانسیل باردار شدن دارند مگر آنکه درمان های جایگزین مناسب نبوده و احتیاطات لازم جهت جلوگیری از بارداری رعایت شود.
– بارداری
عوارض جانبی تالیدومید
– قلبی عروقی: ادم، ترومبوز و آمبولی، افت فشار، ادم محیطی، ادم صورت
– سیستم عصبی مرکزی: خستگی، خواب آلودگی، گیجی، نوروپاتی حسی، اضطراب، عصبی شدن، تب، نوروپاتی حرکتی، سردرد، بی خوابی، ورتیگو، درد
– پوستی: راش، فلسی شدن، خشکی پوست، راش ماکولوپاپولار، جوش، درماتیت قارچی، خارش، درگیری ناخن
– اندوکرین و متابولیک: کاهش کلسیم خون، افزایش چربی خون
– گوارشی: یبوست، تهوع، بی اشتهایی، کاهش وزن، افزایش وزن، اسهال، مونیلیای دهانی، کاهش بزاق، نفخ، درد دندان
– خونی: لوکوپنی، نوتروپنی، آنمی، لنفادنوپاتی
– کبدی: افزایش AST و بیلی روبین، اختلال در LFTs
– عصبی عضلانی و اسکلتی: ضعف عضلات، لرزش، درد عضلات و مفاصل، بی حسی، نوروپاتی، درد کمر و گردن، سفتی گردن
– کلیوی: خون در ادرار، دفع آلبومین
– تنفسی: تنگی نفس، فارنژیت، سینوزیت، رینیت
– متفرقه: افزایش تعریق، عفونت
– ادراری تناسلی: ناتوانی جنسی
تداخلات دارویی تالیدومید
– داروهای ضد سرطان: خطر بروز نوروپاتی افزایش می یابد.
– داروهای ضد ویروس: خطر بروز نوروپاتی افزایش می یابد.
– سرکوب کننده های CNS: اثرات خواب آوری افزایش می یابد.
– آلکالوئیدهای راولفیا ( رزرپین ): اثرات خواب آوری افزایش می یابد.
 تداخل الکل/غذا/گیاه:
– مصرف الکل سرکوب CNS را تشدید می کند.
– از مصرف گیاه پنجه گربه و اکیناسه خودداری کنید ( خصوصیات تحریک کنندگی سیستم ایمنی دارند )
هشدار ها تالیدومید
– داروی خطرناکی بوده و باید حین حمل و نقل و از بین بردن با احتیاط رفتار کرد.
– تالیدومید صرفا باید برای زنان و مردانی تجویز شود که برنامه STEPS® را درک و قبول می کنند. پزشکان، داروسازان و بیماران بایستی در این برنامه ثبت نام کنند. تالیدومید یک داروی تراتوژن شناخته شده است، لذا روش جلوگیری از بارداری موثری باید حداقل 4 هفته قبل از شروع درمان آغاز شده و در حین درمان و تا 4 هفته بعد از خاتمه درمان ادامه یابد.
– با داروهای کاهنده اثر داروهای ضد بارداری، احتیاط لازم رعایت شود.
– وقایع ترومبوتیک گزارش شده است بخصوص در بیماران با عوامل خطر ترومبوز ( بیماری نئوپلاستیک، بیماری های التهابی، مصرف همزمان با داروهای شیمی درمانی ترکیبی )
– در ترکیب با دگزامتازون خطر ترومبوز ورید عمقی (DVT) و آمبولی ریوی (PE) افزایش می یابد. بیماران با ریسک بالا بهتر است از ضد انعقاد بعنوان پیشگیری کننده و یا آسپرین استفاده کنند.
– خواب آلودگی ایجاد می شود.
– در بیماران مبتلا به اختلالات عصبی یا یبوست با احتیاط مصرف شود.
– تالیدومید ممکن است نوروپاتی حسی ایجاد کند که برگشت ناپذیر است ( بخصوص به دنبال استفاده چند ماهه از این دارو )
– می تواند باعث بروز تشنج شود.
– می تواند نوتروپنی ایجاد کند. لذا در افراد مبتلا به ایدز با احتیاط مصرف شود. زیرا بار ویروسی را افزایش می دهد.
– می تواند افت فشار وضعیتی و یا برادی کاردی ایجاد کند.
– در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی با احتیاط مصرف شود.
– ازدیاد حساسیت، سندروم استیون جانسون و نکروز سمی اپیدرم گزارش شده است.
توصیه های دارویی تالیدومید
– باید حداقل یک ساعت بعد از وعده عصرانه و یا ترجیحا در زمان خواب مصرف شود.
– دوزهای بیش از 400mg/day در 3-2 دوز منقسم تجویز شود. در صورت فراموش کردن یک دوز، اگر کمتر از 12 ساعت گذشته است بایستی یک دوز مصرف نموده و اگر بیش از 12 ساعت گذشته تا دوز بعدی بایستی صبر نمود.
– کپسول ها تا زمان مصرف در بلیستر باقی بمانند. در صورت مواجهه دست با محتویات کپسول بایستی با آب و صابون شسته شود.
– محدوده استاندارد: در بیماری پیوند علیه میزبان سطح درمانی تالیدومید در پلاسما 5-8mcg/ml باشد هرچند سطح پلاسمایی کمتری (0.5-1.5) بعنوان سطح درمانی پیشنهاد می شود. پیک سرمی تالیدومید بعد از یک دوز 200 میلی گرمی مساوی 1.8mcg/ml می باشد.