سیکلوسپورین
سیکلوسپورین (به انگلیسی: Cyclosporine)
رده درمانی: سرکوب‌کننده ایمنی.
اشکال دارویی: کپسول، محلول خوراکی و تزریقی
سیکلوسپورین، کپسول خوراکی
کپسول خوراکی سیکلوسپورین به عنوان یک داروی عمومی و به عنوان داروهای با نام تجاری موجود است. نام های تجاری این کپسول عبارتند از: Gengraf، Neoral، Sandimmune.
کپسول خوراکی سیکلوسپورین برای درمان التهاب در آرتریت روماتوئید و پسوریازیس استفاده می شود. همچنین از این کپسول برای جلوگیری از رد پیوند عضو نیز استفاده می شود. خوب است بدانید که سیکلوسپورین در شکل های کپسول خوراکی، محلول خوراکی، قطره چشم و فرم تزریقی وجود دارد.
هشدار های مهم:
هشدارهای FDA :
- این دارو دارای هشدار جعبه سیاه است. اخطار جعبه سیاه جدی ترین هشدار سازمان غذا و دارو (FDA) است. اخطار جعبه سیاه به پزشکان و بیماران در مورد اثرات دارویی که ممکن است خطرناک باشد، هشدار می دهد.
- هشدار عفونت. سیکلوسپورین ممکن است خطر ابتلا به عفونت های جدی را افزایش دهد. همچنین می تواند خطر ابتلا به تومور یا سرطان پوست را نیز افزایش دهد.
- هشدار بیماری پوستی. اگر به پسوریازیس مبتلا هستید و تحت درمان قرار دارید، ممکن است در هنگام مصرف کپسول های سیکلوسپورین شانس بالاتری برای ابتلا به بیماری پوستی داشته باشید.
- هشدار فشار خون بالا و بیماری کلیوی. این دارو ممکن است باعث ابتلا به فشار خون بالا و بیماری کلیوی شود.
هشدارهای دیگر
- هشدار آسیب کبدی. مصرف سیکلوسپورین ممکن است باعث آسیب کبدی و نارسایی کبد بویژه در صورت مصرف دوز زیاد شود. این هشدار به قدری جدی است که حتی ممکن است مصرف آن کشنده باشد.
- هشدار افزایش سطوح پتاسیم. مصرف این دارو ممکن است سطح پتاسیم بدن شما را بالا ببرد.
- هشدار خطر عفونت. سیکلوسپورین سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند. اگر این دارو را مصرف کنید، احتمالاً بیشتر در معرض خطر عفونت های باکتریایی، قارچی و ویروسی قرار خواهید گرفت. این عفونت ها ممکن است جدی یا تهدید کننده زندگی باشند.
سیکلوسپورین (cyclosporine) چیست؟
کپسول خوراکی سیکلوسپورین
سیکلوسپورین یک داروی عمومی و بدون نسخه است که در فرم های کپسول خوراکی، محلول خوراکی و قطره چشم در دسترس است. همچنین در فرم تزریقی نیز موجود است که البته این فرم از دارو فقط توسط ارائه دهنده خدمات بهداشتی ارائه می شود.
چه کاربردی دارد؟
سیکلوسپورین برای جلوگیری از رد پیوند اعضا استفاده می شود. همچنین برای کاهش التهاب در آرتریت روماتوئید فعال (RA) و پسوریازیس شدید نیز استفاده می شود. نسخه مارک تجاری Sandimmune فقط برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده می شود.
چگونه کار می کند؟
سیکلوسپورین متعلق به کلاسی از داروها به نام سرکوب کننده های سیستم ایمنی است. اغلب یک کلاس از داروها گروهی از داروها هستند که به روش مشابهی کار می کنند. این داروها اغلب برای درمان شرایط مشابه استفاده می شوند.
سیکلوسپورین با تضعیف سیستم ایمنی بدن کار می کند. گلبول های سفید، به عنوان بخشی از سیستم ایمنی بدن، با هر ماده مانند یک عضو پیوند شده، که به طور طبیعی در بدن نیست، می جنگند. سیکلوسپورین از حمله سلول های سفید خون به عضو پیوند شده جلوگیری می کند. در مورد آرتریت روماتوئید یا پسوریازیس، سیکلوسپورین سیستم ایمنی شما را از حمله اشتباه به بافت های بدن خود متوقف می کند.
عوارض جانبی مصرف سیکلوسپورین
کپسول خوراکی سیکلوسپورین باعث خواب آلودگی نمی شود، اما می تواند عوارض جانبی دیگری ایجاد کند.
عوارض جانبی شایع تر
عوارض جانبی رایج تری که اغلب با مصرف سیکلوسپورین رخ می دهد عبارتند از:
- فشار خون بالا
- کاهش سطح منیزیم در بدن
- ایجاد لخته خون در کلیه ها
- دل درد
- رشد مو در مناطق خاص
- آکنه
- سردرد
- افزایش حجم لثه ها
اگر این اثرات خفیف باشد، ممکن است طی چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر آنها شدیدتر شدند و یا از بین نرفتند، حتما با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی جدی
در صورت بروز عوارض جانبی جدی ، فوراً با پزشک تماس بگیرید. در صورت بروز عوارض به صورت شدید حتما سریع با اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آنها می تواند موارد زیر را شامل شود:
آسیب کبدی. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وجود خون در ادرار
- ادرار تیره
- مدفوع کم رنگ
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم شما
- درد در قسمت بالای شکم
آسیب کلیه. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وجود خون در ادرار
مشکلات قلبی. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
مشکلات ریوی. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نفس کشیدن به سختی
نکته مهم: هدف ما این است که اطلاعات مناسب و رایج را در اختیار شما قرار دهیم. با این حال، از آنجا که داروها به طور متفاوتی بر روی هر شخص تأثیر می گذارند، نمی توانیم تضمین کنیم که این اطلاعات شامل تمام عوارض جانبی احتمالی باشد. به یاد داشته باشید که این اطلاعات جایگزینی برای مشاوره پزشکی نیست. همیشه درمورد عوارض جانبی احتمالی با یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی و پزشکی که تاریخچه بیماری شما را می شناسد مشورت کنید.
عوارض سیکلوسپورین
تداخل دارویی سیکلوسپورین
ممکن است کپسول خوراکی سیکلوسپورین با سایر داروها، ویتامین ها یا حتی گیاهانی که ممکن است مصرف کنید تداخل داشته باشد. تداخل زمانی رخ می دهد که یک ماده نحوه عملکرد یک دارو را تغییر می دهد. این می تواند مضر بوده یا مانع از کارآیی دارو شود.
برای جلوگیری از این تداخل، پزشک باید تمام داروهایی که مصرف می کنید را با دقت بررسی کند. حتماً تمام داروها، ویتامین ها و حتی گیاهانی که مصرف می کنید، را با پزشک در میان بگذارید. نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث تداخل با سیکلوسپورین شوند را در قسمت زیر آورده ایم:
آنتی بیوتیک ها
مصرف همزمان سیکلوسپورین با آنتی بیوتیک های خاص ممکن است منجر به افزایش خطر آسیب کلیه شود. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- سیپروفلوکساسین
- جنتامایسین
- توبرامایسین
- تریمتوپریم با سولفامتوکسازول
- وانکومایسین
آنتی بیوتیک های زیر ممکن است به سطح بالاتری از سیکلوسپورین در بدن شما منجر شود. این ممکن است خطر عوارض جانبی را برای شما افزایش دهد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- آزیترومایسین
- کلاریترومایسین
- اریترومایسین
- کینوپریستین/دالفوپریستین
آنتی بیوتیک های زیر ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن شما کاهش دهد و این ممکن است باعث شود که سیکلوسپورین آنطور که باید کار نکند و تاثیرگذار نباشد. هنگامی که سیکلوسپورین برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده می شود، مصرف آنتی بیوتیک های زیر می تواند به رد عضو پیوند شده منجر شود. این داروها شامل موارد زیر است:
- نافسیلین
- ریفامپین
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
مصرف سیکلوسپورین با این داروها ممکن است خطر آسیب کلیه را افزایش دهد. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایبوپروفن
- سولینداک
- ناپروکسن
- دیکلوفناک
داروهای ضد قارچ
مصرف سیکلوسپورین با داروهای ضد قارچ خاص ممکن است منجر به افزایش بیشتر سیکلوسپورین در بدن شما شود. این می تواند باعث افزایش عوارض جانبی یا خطر آسیب کلیه شود. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- آمفوتریسین بی
- کتوکونازول
- فلوکونازول
- ایتراکونازول
- وریکونازول
تربینافین، یکی دیگر از داروهای ضد قارچ است و ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن شما کاهش دهد. این ممکن است باعث شود که سیکلوسپورین آنطور که باید کار نکند.
داروهای رفلاکس اسید
مصرف سیکلوسپورین با این داروها ممکن است خطر آسیب کلیه را افزایش دهد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
داروهای ضد بارداری
مصرف سیکلوسپورین با داروهای مورد استفاده برای کنترل بارداری ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن شما افزایش دهد که این می تواند عوارض جانبی مضری داشته باشد.
داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی
مصرف تاکرولیموس با سیکلوسپورین می تواند خطر آسیب کلیه را افزایش دهد.
داروهای کلسترول بالا
مصرف سیکلوسپورین با داروهای کلسترول زیر ممکن است خطر آسیب کلیه را افزایش دهد:
- فنوفیبات
- جم فروزیبل
هنگامی که سیکلوسپورین را با سایر داروهای کلسترول مصرف می کنید، غلظت این داروها در بدن ممکن است افزایش یابد و می تواند عوارض جانبی مانند درد عضلانی و ضعف ایجاد کند. این داروها شامل موارد زیر است:
- آتورواستاتین
- سیمواستاتین
- لوواستاتین
- پرواستاتین
- فلوواستاتین
داروهای فشار خون
مصرف داروهای فشار خون با سیکلوسپورین ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن شما افزایش دهد. و افزایش میزان این دارو در بدن می تواند عوارض جانبی مضری داشته باشد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
کورتیکواستروئید
مصرف متیل پردنیزولون با سیکلوسپورین ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن شما افزایش دهد، که به خودیخود این افزایش میزان دارو در بدن می تواند عوارضی به دنبال داشته باشد.
داروهای ضد صرع
مصرف داروهای ضد سرع یا ضد تشنج با سیکلوسپورین ممکن است مقدار سیکلوسپورین را در بدن شما کاهش دهد و این کاهش مقدار، می تواند باعث شود سیکلوسپورین آنطور که باید خوب عمل نکند. به عنوان مثال هنگامی که سیکلوسپورین برای جلوگیری از رد پیوند اعضای بدن استفاده می شود، مصرف همزمان آن با داروهای ضد تشنج می تواند به رد عضو پیوند زده منجر شود. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- کاربامازپین
- اکسکاربازپین
- فنوباربیتال
- فنی توئین
داروهای نقرس
مصرف همزمان آلوپورینول با سیکلوسپورین می تواند میزان سیکلوسپورین را در بدن شما افزایش دهد. که این می تواند خطر بروز عوارض جانبی را تا حدودی افزایش بدهد.
داروهای اچ آی وی
اگر از داروهای تحت عنوان مهار کننده پروتئاز برای درمان HIV استفاده می کنید، قبل از مصرف سیکلوسپورین با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک به منظور جلوگیری از بروز عوارض جانبی مصرف این داروها با سیکلوسپورین، دوز سیکلوسپورین را کاهش دهد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- ایندیناویر
- نلفیناویر
- ریتوناویر
- ساکیناویر
داروهای سرطان
مصرف سیکلوسپورین با داروهای خاصی که برای درمان سرطان استفاده می شود، ممکن است مقادیر آن داروها را در بدن شما افزایش داده و خطر عوارض جانبی را نیز افزایش دهد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:
- دانوروبیسین
- دوکسوروبیسین
- اتوپوزاید
- میتوکسانترون
ملفلان یکی دیگر از داروهایی است که برای درمان سرطان تجویز می شود، مصرف این دارو با سیکلوسپورین می تواند خطر آسیب کلیه را افزایش دهد.
هشدارهای سیکلوسپورین:
این دارو با هشدارهای مختلف همراه است.
هشدار تداخل با مواد غذایی
در هنگام مصرف این دارو از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید. مصرف محصولات گریپ فروت می تواند میزان سیکلوسپورین را در بدن شما افزایش دهد.
هشدار برای افراد با شرایط خاص سلامتی
برای مبتلایان به اختلالات کلیوی و کبدی: مصرف سیکلوسپورین می تواند باعث ایجاد بیماری های کلیوی و کبدی شود. اگر در حال حاضر مشکلات کلیوی یا کبدی دارید، مصرف زیاد سیکلوسپورین می تواند باعث وخیم تر شدن بیماری شما شود.
برای مبتلایان به عفونتهای جدی: سیکلوسپورین ممکن است خطر ابتلا به عفونت های ویروسی جدی مانند عفونت پلیومویروس را افزایش دهد. این عفونت بسیار جدی و در برخی موارد کشنده است.
هشدارها برای سایر گروه ها:
برای زنان باردار: سیکلوسپورین یک داروی بارداری از دسته C است. این یعنی دو چیز:
- تحقیقات انجام شده در حیوانات نشانگر اثرات منفی این دارو بر روی جنین در هنگام مصرف دارو توسط مادر است.
- تاکنون مطالعات کافی در انسان انجام نشده است تا مشخص شود این دارو چگونه می تواند روی جنین تأثیر بگذارد.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید با پزشک خود مشورت کنید. سیکلوسپورین تنها در صورتی که مزایای بالقوه آن خطر احتمالی جنین را توجیه کند، باید در دوران بارداری استفاده شود.
برای خانم هایی که شیر می دهند: سیکلوسپورین از شیر مادر عبور می کند و ممکن است اثرات منفی جدی بر روی کودک شیرخوار بگذارد. در صورت که بچه شیر می دهید، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک تان باید تصمیم بگیرد که شیر دادن در اولویت تر است یا مصرف سیکلوسپورین!
برای سالمندان: اگر ۶۵ سال یا بیشتر هستید، در صورت استفاده از سیکلوسپورین احتمالاً فشار خون بالا را تجربه خواهید کرد. با بالا رفتن سن، اندام هایی مانند کبد و کلیه های شما دیگر مانند گذشته عمل نمی کنند. برای جلوگیری از آسیب کلیه، پزشک ممکن است دوز کمتری از این دارو را برای شما تجویز کند.
برای بچه ها:
بچه هایی که پیوند کلیه، کبد یا قلب انجام داده اند: کودکان در سن ۶ ماه و یا بالاتر که پیوند اندام خاصی دریافت کرده اند و تحت درمان با سیکلوسپورین قرار گرفته اند، عوارض جانبی غیرعادی ندارند.
بچه هایی که به آرتریت روماتوئید یا پسوریازیس مبتلا هستند: این دارو برای استفاده در افراد جوان تر از ۱۸ سال که آرتریت روماتوئید یا پسوریازیس دارند، به عنوان ماده بی خطر یا مؤثر شناخته نشده است.
نحوه مصرف سیکلوسپورین
نحوه مصرف سیکلوسپورین
دوز، فرم دارو و دفعات مصرف در هر شرایطی و از هر فرد به فرد دیگر متفاوت هستند. معمولا دوز و فرم دارو به موارد زیر بستگی دارد:
- سن شما
- بیماری و شرایط سلامتی شما
- میزان شدید بودن وضعیت شما
- سایر شرایط پزشکی شما
- نحوه واکنش نشان دادن به دوز اول
مواردی که باید در هنگام مصرف سیکلوسپورین در نظر بگیرید:
سیکلوسپورین برای درمان طولانی مدت استفاده می شود. اگر طبق تجویز پزشک و به موقع مصرف نشود، با خطرات جدی همراه خواهد بود.
اگر مصرف دارو را متوقف کردید یا به هیچ وجه آن را مصرف نکردید: ممکن است بدن شما عضو پیوند شده را رد کند یا علائم بیماری RA یا پسوریازیس شما بازگردد.
اگر مصرف دارو را فراموش کردید یا به موقع مصرف نکردید: ممکن است بدن شما پیوند شما را رد کند و باعث ایجاد مشکلات جدی سلامتی می شود. یا ممکن است علائم RA یا پسوریازیس شما بازگردد.
اگر زیاد و بیش از میزان تجویز شده مصرف کنید: در این صورت مقادیر خطرناک دارو را وارد بدن تان می کنید. علائم مصرف بیش از حد این دارو می تواند شامل موارد زیر باشد:
- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم های شما
- ورم بازوها، دست ها، پاها و یا مچ و روی پا
اگر فکر می کنید بیش از میزان توصیه شده از این دارو استفاده کرده اید، به پزشک تان زنگ بزنید و یا به دنبال راهنمایی از مراکز کنترل مسمومیت باشید. اما در صورتی که علائم شما شدید هستند، با اورژانس تماس بگیرید.
در صورت فراموش کزدن یک دوز چه باید کرد؟ اگر مصرف دارو را فراموش کردید، آن را در اسرع وقت میل کنید. هیچوقت سعی نکنید با مصرف دو دوز این کار را جبران کنید. این می تواند به عوارض جانبی خطرناکی منجر شود.
ملاحظات مهم در مورد مصرف سیکلوسپورین
اگر پزشک سیکلوسپورین را برای شما تجویز کرده است این نکات را در ذهن داشته باشید.
- دارو را دقیقا و سر وقت بخورید.
- کپسول های سیکلوسپورین را له یا خرد نکنید.
- این دارو را در دمای اتاق بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
- دارو را از نور و دمای بالا دور نگه دارید.
- توجه داشته باشید که ممکن است وقتی برای اولین بار ظرف دارو را باز می کنید، بوی آن را تشخیص دهید. این بو به مرور زمان از بین می رود.
- این دارو را در مناطق مرطوب یا نمناک مانند حمام نگه ندارید.
بررسی بالینی:
پزشک قبل از تجویز سیکلوسپورین برای شما، احتمالا آزمایش خونی را تجویز خواهد کرد تا طبق آن بتواند موارد زیر را بررسی کرده و سپس دارو را تجویز کند:
- سطح سیکلوسپورین
- عملکرد کبد
- عملکرد کلیه
- سطح کلسترول
- سطح منیزیم
- سطح پتاسیم
و اما سخن پایانی…
ما در این مطلب تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا اطلاعاتی دقیق در مورد این دارو در اختیار شما قرار دهیم، اما مهم ترین چیزی که باید در نظر بگیرید این است که این مقاله نباید به عنوان جایگزینی برای مراجعه به پزشک استفاده شود. عدم وجود هشدارها یا اطلاعات دیگر برای یک داروی خاص، نشانگر این نیست که دارو یا ترکیب دارویی برای همه بیماران و یا کلیه موارد خاص ایمن، مؤثر یا مناسب است، پس به یاد داشته باشید که همیشه قبل از مصرف هرگونه دارویی، باید با پزشک یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
